Bazylianie

instytut01Już w pierwszych latach niezależności Ukrainy zrodziła się idea utworzenia niezależnej organizacji naukowej, która zajmie się zebraniem materiałów dotyczących współczesnej historii Ukraińskiej Cerkwi Greckokatolickiej. Głównym pomysłodawcą projektu był dr Borys Gudziak (później ksiądz, a obecnie biskup). Doktor Gudziak, jako absolwent Uniwersytetu Harwardzkiego, doskonale zdawał sobie sprawę z historycznej wagi momentu, w którym znalazła się Cerkiew i cała Ukraina po upadku komunizmu. Swoją ideę zawarł w nazwie stworzonego przez siebie projektu: „Obraz siły ducha: żywa historia katakumb Ukraińskiej Cerkwi Greckokatolickiej” i w 1992 roku stworzył we Lwowie Instytut Historii Cerkwi (Інститут Історії Церкви – ІІЦ). Podstawowym celem postawili sobie członkowie Instytutu były rzetelne studia nad spuścizną Ukraińskiej Cerkwi Greckokatolickiej. Po wielu latach, w których władze sowieckie uniemożliwiały niezależność niektórych dziedzin nauki, ważnym elementem było przyswojenie i zastosowanie nowoczesnej metodologii naukowej, która umożliwia krytyczne przedstawienie różnych aspektów życia religijnego na Ukrainie.

Wśród statutowych zadań Instytutu znajduje się:

- zbadanie położenia Cerkwi w warunkach reżimów totalitarnych w XX wieku

- wyświetlenie uwarunkowań historycznych oraz aktualnych relacji między różnymi wyznaniami, a także między Cerkwią i państwem

- wspieranie inicjatyw sprzyjających odrodzeniu i wzmocnieniu pozycji historii Cerkwi, jako dyscypliny naukowej

- uwrażliwienie intelektualistów na obecność i znaczenie jednego z fundamentalnych ludzkich doświadczeń, którym jest religia i życie duchowe

Po dwóch latach działalności, Instytut Historii Cerkwi stał się częścią odrodzonej Lwowskiej Akademii Teologicznej (Львівська Богословська Академія – ЛБА), a w 2002 roku został włączony w struktury Ukraińskiego Uniwersytetu Katolickiego we Lwowie (Український Католицький Університет – УКУ).

Dwadzieścia lat pracy przyniosło Instytutowi cały szereg sukcesów. Główni animatorzy i kierownicy spoglądając wstecz zwracają uwagę na różne aspekty działalności. Władyka Borys podkreśla, że Instytut stał się początkiem, pierwszym krokiem ku zrealizowaniu wielkiego projektu utworzenia Katolickiego Uniwersytetu we Lwowie. Dodajmy, że w 1992 roku plany utworzenia takiej uczelni w kraju, gdzie przez dziesięciolecia panował marksizm-leninizm, w kraju przynajmniej oficjalnie prawosławnym, wydawało się ideą absolutnie utopijną. To pionierzy skupieni wokół Instytutu, swoją rzetelną pracą zdołali przekonać środowiska decyzyjne w kraju, że historia Cerkwi, ale także dyscypliny teologiczne, zasługują na miano nauki. Zdaniem Władyki Borysa Instytut stał się także ważnym elementem pozwalającym na organiczne połączenie czasów „Cerkwi w katakumbach” z współczesnością, miejscem poznania i skonsolidowania różnych pokoleń Ukraińców.

Inny naukowiec związany z Instytutem, dr Ołeh Turij, zwraca uwagę, wkład Instytutu w ogólny rozwój społeczeństwa. W ciągu 20 lat działalności przez Instytut przeszła cała rzesza młodych osób, które zdobyły nie tylko wiedzę, metodologię, ale także ogólną formację humanistyczną. Część z nich dziś jest związana z Uniwersytetem, ale znaczna grupa odeszła i swoją świadomością wzbogaca inne środowiska.

Ksiądz Andrij Mychałejko, jako ważne osiągnięcie Instytutu wylicza nie tylko samo zebranie materiałów, ale także stworzenie elektronicznej bazy danych znacznie ułatwiającą i usprawniającą pracę naukową. Baza danych i archiwum Instytutu jest dostępna również w Internecie (www.db.ichistory.org).instytut02

W zasobach Instytutu znajdują się różnorodne materiały dotyczące historii Cerkwi:

- wywiady – ponad 2200

- wywiady w formie wideo – 100

- fotografie – ponad 5000

- dokumenty – ponad 5000

- eksponaty muzealne – około 700

Dane kontaktowe Instytutu Historii Cerkwi:

Інститут Історії Церкви УКУ

Львів, вул. Іларіона Свенціцького 17

tel.: 276 27 77

fax: 260 03 52

e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.